Nam Giao ngồi xuống thềm đá − sạch sẽ, vắng lặng và phảng phất hơi ấm. Chiều muộn, hy vọng không còn ai đến
đến đây. Cô muốn ở một mình. Bó hoa trên mộ tươi rói, chúng tỏ vừa có người đến thăm. Chắc là họ. Giờ Nam Giao mới nhớ mình không mang theo gì cả. Nhặt chiếc lá khô uể oải buông người xuống mắt đá trơ lạnh, cô thì thầm “Tôi đến thăm anh đây. lâu lắm rồi tôi mới đến. Có thể sắp tới tôi không đến được nữa. Mọi người khuyên tôi không nên đến và với người thân của anh tôi càng không được phép”. Nụ cười khắc trên đá là vĩnh viễn, có thay đổi chăng là theo tâm lý, tình cảm của người nhìn. Kể từ ngày đó, chưa bao giờ cô thoát khỏi tâm trạng day dứt, bấn an, dằn vặt nhưng nụ cười Nhật Văn vẫn một vẻ bao dung không thay đổi. Anh thật tốt. Nam Giao miết nhè nhẹ lên môi Nhật Văn. Những ngón tay dịu dàng, âu yếm.
Chương 15
Ads Có tiếng bước chân đến gần. Nam Giao quay lại. Họ − cảm giác tê điếng lan nhanh xuống tận những ngón chân. Cô nép về phía Nhật Văn như tìm sự che chở. Đôi mắt mở to, hoảng hốt. Uy Vũ bước đến gần nhưng dáng vẻ Nam Giao ngăn hành động tiếp theo của anh. Không thể lường được Nam Giao sẽ phản ứng thế nào với nét sợ hãi đến thất thần này. Cuối cùng cô cũng thốt ra được nhưng lấp bấp không thành tiếng:
− Đừng giận… xin đừng giận… Để tôi đi…
Uy Vũ nhìn người phụ nữ trước mặt mình, không tin những lời hôm trước của anh lại huỷ hoại cô đến thế. Anh đã đẩy tất cả lỗi lầm sang cô và quên đi sự nhầm lẫn của chính mình. Đâu phải anh không thấy điều khác thường khi Nam Giao đón nhận tất cả những việc mẹ anh làm cho cô một cách độ lượng, bao dung, kiên nhẫn như không nhìn ra bà làm cho chính bà, cho chính tình cảm và sự hối hận giày vò, xâu xé bà. Lẽ ra anh phải biết điều này khi cô đặt lên mộ Nhật Văn bó lay−ơn màu trắng vì xưa nay Nhật Văn không thích lay−ơn cũng không thích màu trắng. Nó bảo, quanh năm suốt tháng lăn lóc ở công trường nên phải chọn màu nào giấu được cái bẩn đi. Riết rồi thành thói quen. Vả lại, tiếp xúc với đất đá lâu ngày nên màu trắng thường làm nó nhức mắt. Lần duy nhất, Nhật Văn mặc chiếc chemise màu trắng anh mua cho và thuyết phục hết lời nó mới chịu nhận nhưng cuối cùng cũng bị máu nhuộm làm cho đỏ cả.
Nét mặt thay đổi của Uy Vũ cùng sự im lặng của hai người phụ nữ trùm lên Nam Giao cái không khí lạnh buốt của mùa đông. Cô lặng người, không thể cảm nhận được điều gì ngoài sự sợ hãi. Như kẻ trộm vừa chạm vào vật quý đã bị bắt quả tang. Để đánh đòn cân não, chủ nhà không thèm hô hoán. “Tôi cấm cô đến gần mẹ tôi. Sự vớt vát của cô làm tôi ghê”. Nam Giao cúi mặt:
− Xin tha thứ cho tôi. Tôi sẽ đi ngay.
Cùng lúc ấy, giọng phụ nữ vang lên hiền lành ngăn cô lại:
− Chúng tôi thăm mộ ba Nhật Văn ở phía bên kia. Giờ chúng tôi về.
Không nguyền rủa, không kết tội nhưng giọng nói nhẹ nhàng như tiếng roi gay gắt quất vào nội tâm, Nam Giao oằn người.
− Giờ chúng tôi về. Cháu ở lại đây với Văn nhé.
Nam Giao từ từ đứng lên. Gió làm tóc lay động nhưng tâm trí cô vẫn đứng yên. Bất ngờ khiến nó tê liệt. Cô đã được tha thứ. Bàng hoàng như tử tù được ân xá trong khoảnh khắc cuối cùng, Nam Giao muốn ôm chầm lấy mẹ Nhật Văn − chỉ để tỏ lòng biết ơn − nhưng không dám. Cô đã quen hình ảnh bà với đôi tay dang rộng. Giờ ánh mắt bà nhìn cô thanh thản không xoáy lên câu hỏi tại sao, không yêu cầu giải thích. Tay xuôi xuống, ép vào thân, sẵn sàng chấp nhận sự thật như bản thân nó. Đứng đối diện nhau và lặng lẽ, khó có thể hình dung một thời gian dài vui buồn của người này rất quan trọng đối với người kia.
Như làm xong công việc quá sức, họ quay đi rất nhanh. Trên con dốc thoai thoải, dáng cao lớn của Uy Vũ bên cạnh hai người phụ nữ nhỏ bé lại tạo thành một khối vững chãi. Nam Giao đứng yên. Một chút hành động của tình yêu thương và lòng khoan dung mang đến cho thế giới những nụ cười tươi tắn nhất. Trong ảnh nụ cười của Nhật Văn chuyển sang vẻ ranh mãnh. Em thấy sao?
Họ đi khỏi. Nam Giao ngồi lại cho đến khi nắng tắt. Nghĩa trang mênh mông, vắng người và lặng gió chỉ còn anh với cô. Rồi cô cũng về. Rồi nụ cười sẽ phai theo thời gian, nhạt nhoà trong ký ức của nhiều người. Nhưng “Không bao giờ tôi quên được anh” − từng câu chữ nấc nghẹn trong lòng Nam Giao.
Trong ảnh, nụ cười Nhật Văn ánh lên vẻ cam chịu như bị ép vào chỗ không phải của mình. Nam Giao khẽ nhắm mắt. Tựa như bị bỏ vào chiếc cối xay, ý nghĩ trong đầu cô bị nghiền đến tan chảy, quay vòng rồi trở về điểm xuất phát. Nó giày vò gặm nhấm, hành hạ khiến cô phát điên. Mất ngủ triền miên cộng thêm ảo giác khiến đầu óc Nam Giao không còn sáng suốt, phản xạ không còn chính xác. Cô sợ ngủ. Sợ tiếng thì thầm lặp lại nhiều lần trong giấc mơ hàng đêm Em ơi, mở đèn đi. Có những lúc kiệt sức Nam Giao thiếp đi. Ác mộng lập tức xuất hiện. Sau đó thì xuất hiện ngay cả khi cô thức. Cảm giác có lỗi ám ảnh một cách dai dẳng, tuy hình thức có khác nhưng thực chất không thay đổi chỉ ngày càng sâu sắc thêm thôi.
− Ta về thôi em.
Giọng đàn ông dỗ dành làm Nam Giao bừng tỉnh. Anh nói như thể cô phản đối hay làm điều ngược lại.
Không phải chỉ Nhật Văn, chính gương mặt này thường hiện ra trì kéo, chế giễu, hành hạ, giày vò cô trong những giấc mơ. Gương mặt vừa quen vừa lạ, thoắt tử tế thoắt cay nghiệt, thoắt hiền lành thoắt độc ác. Kết thúc giấc mơ bao giờ cũng là hình ảnh bàn tay chìa ra cùng nụ cười dỗ dành, thân ái. Chỉ chờ cô nắm lấy lập tức biến thành cú đẩy oan nghiệt. Đẩy cô lao vào hư không bỏ lại đằng sau gương mặt đầy nước mắt của chính anh. Nam Giao thì thầm:
− Tôi vẫn thường tự hỏi mình câu hỏi đó. Tại sao hôm ấy không phải là tôi mà là Nhật Văn?
Cơn mộng dữ vẫn hiện diện trong đời thường, Nam Giao lùi lại. Hoảng hốt tránh bàn tay đang hướng về mình.
− Là tôi có phải hơn không? Tôi chẳng phải… thế này.
Cuối cùng đau thương cũng thoát ra ngoài qua giọng nói u uất. Bàng hoàng, Uy Vũ đứng yên. Mò mẩm giữa những tình cảm giăng đầy như tơ nhện trong lòng, cả Uy Vũ cũng không nhận ra mỗi khi nhìn Nam Giao, trong anh thường rung lên hai từ quyến rũ và có những bất chợt Uy Vũ thấy mình nhìn cô thật lâu. Thoạt tiên anh nghĩ vì tình cảm dành cho Nhật Văn. Nhưng sau đó thật lạ lùng khi thỉnh thoảng anh thấy buồn thấy nhớ điều gì mà anh không biết rõ. Không tìm, không cần nhưng luôn luôn thấy thiếu vì thế lòng anh trống trải, đờ đẫn, nhạt phèo như sau một đêm dài uống rượu. Uy Vũ mong muốn được bảo bọc cô, được làm những việc mà lẽ ra Nhật Văn phải làm − như anh thường nói nhưng nói như thế chỉ là phân nửa sự thật. Không phải vì Nhật Văn, không phải vì Nam Giao mà còn vì chính tình cảm của anh nữa. Vì anh muốn thế. Uy Vũ hoảng sợ khi phát hiện ra điều vướng víu trong lòng mình.
Lúc cô thú nhận sự thật, anh bất ngờ như bị tướt mất vật quý giá. Không kiểm soát được cảm xúc, ngay lúc đó Uy Vũ muốn Nam Giao phải đau đớn. Anh lớn tiếng nhân danh điều này điều nọ để gán cho cô giá trị thấp hèn của đạo đức, trách nhiệm, lòng tự trọng… mà không hề nhận ra có một điều quan trọng khác đang vỡ ra trong anh. Những lời Uy Vũ nói không hẳn là quan điểm hay suy nghĩ trung thực của bản thân. Khi cơn giận hoành hành, Uy Vũ sử dụng tất cả những thứ vớ được với mục đích duy nhất làm Nam Giao tổn thương. Để cô đau đớn như anh đang đau đớn. Đi lạc trong cơn giận của chính mình, mặc cho nó điều khiển đẩy anh trôi bồng bềnh trên mặt nước tối đen khi quàng thêm vào đấy những thứ rác rưởi như chiếc phao nguỵ biện.
− Tôi xin lỗi. Thật sự tôi không nghĩ như thế. Chỉ vì tôi…
Anh lắc đầu. Mãi mãi Uy Vũ không dám thú nhận với ai và với cả chính mình: anh giận không phải vì Nam Giao đã lừa dối mà vì cô dám thú nhận sự lừa dối đó.
− Tôi không thể rút lại những lời đã nói. Nhưng nếu có thể, em hãy quên đi.
Dễ dàng quá. Nhưng đâu phải bảo nhớ là nhớ, muốn quên là quên nhất là với những thứ đã hoá thạch trong lòng. Nam Giao đứng yên. Cô đã học được cách bảo vệ mình để không bị chi phối trước những cảm thông mà cô hoàn toàn không cần đến. Cái gánh của sự ân hận đã quá nặng đối với Nam Giao và sự cảm thông chỉ khơi sâu thêm nỗi ân hận mà thôi. Theo một ý nghĩa nào đó, từ rất lâu cô nhận thấy cuộc đời mình đã kết thúc.
Dáng lặng lẽ của Nam Giao như chờ anh nói xong sẽ đi ngay. Với Uy Vũ, tâm hồn cô là một khoảng không bao la vô định hình chứa đựng những điều anh không thể hình dung, những thứ anh không thể giải thích nhưng anh khao khát được chạm tay vào và sở hữu nó. Ước mơ thật viển vông dù cô đứng rất gần và đang hướng về anh − nhưng với dáng nhẫn nhục, cam chịu như sẵn sàng gánh mọi bất thường, mọi giận dữ. Uy Vũ nói nhẹ nhàng khác xa tâm trạng nặng nề như có hòn đá lớn treo lủng lẳng nơi ngực:
− Mẹ bảo tôi quay lại đón em.
Nam Giao chớp mắt. Cô vẫn thế. Rất ít lời. Không bào chữa khi bị kết tội, không nhẹ nhõm khi được tha thứ, thường im lặng như tiếp theo sau vẫn còn điều gì đó và cô chờ đợi. Gương mặt Nam Giao thoắt biến đổi khi nghe đến mẹ anh. Rất nhẹ nhưng Uy Vũ nhận ra ngay. Anh tin đây là tín hiệu tốt lành và giống như cô, anh chờ đợi.
− Tôi không có ý lừa dối bác và anh đâu. Tôi cũng không giành phần của cô ấy. Tôi chỉ muốn làm việc gì đó có thể có ích như ngày xưa mẹ tôi đã…
Cô bỏ lửng. Không nôn nóng, không thúc ép Uy Vũ muốn dùng sự kiên nhẫn của mình để kích lệ Nam Giao bày tỏ… nhưng thất bại. Cô như con sò bị sóng đánh lên bãi cát. Im lặng và cô độc. Trí nhớ lại đưa Nam Giao về với mảnh ký ức bị cắt ra một cách tuỳ tiện từ chuỗi sự kiện không còn mạch lạc. Ngày xưa, Trung Dũng cũng không đồng ý việc làm của Nam Giao. Trong một lần tranh luận, anh bảo như thế “ác” lắm. Chữ “ác” nhấn mạnh của anh bén như nhát cắt. Mỗi lần nhìn mẹ, Nam Giao thấy đau. Cô đang “ác” với mẹ ư? Nếu thế, cô cũng “ác” với chính mình nữa. Giá đừng như vậy, hai mẹ con đã chẳng đơn độc bên nhau, chẳng giữ khoảng cách an toàn để đóng tròn vai của mình. Thà ôm nhau khóc có phải hơn không? Nam Giao thẫn thờ.
− Tôi sai rồi.
Ánh mắt thương xót, cảm thông gói trọn lấy Nam Giao. Cô thấy sợ. Lạnh lùng, cay nghiệt, dò xét, đề phòng ở anh cũng làm cô sợ nhưng dáng vẻ ấy trông thật hơn nhiều. Giờ giọng nói dịu dàng, âu yếm lọt vào tai Nam Giao cũng đầy đe doạ, bất thường. Người này luôn khiến cô sợ hãi và đề phòng.
− Chính tôi mới sai khi nói với em những điều ngu xuẩn ấy. Nếu không có em chắc mẹ tôi đã ngã quỵ. Chính em đã giúp chúng tôi vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Nam Giao cười nhẹ, như thể không dung nạp được những điều to lớn, vĩ đại anh vừa nói.
− Tôi ước gì mình đã làm được như thế.
− Có thể em không nhận ra nhưng quả thật em đã làm được như thế.
Nam Giao chấm dứt câu chuyện bằng cách quay sang Nhật Văn − như thể nó là của riêng cô vậy. Uy Vũ có cảm giác anh đang xen vào câu chuyện của họ, đang đứng giữa họ như người thừa. Gương mặt em trai anh cũng trở nên bí ẩn − như đang nói với anh “Hãy để chúng tôi ở đây một mình”. Thật khó tưởng tượng nó và cô không hề quen nhau. Uy Vũ nghĩ thầm, nếu yêu Nam Giao, chắc chắn Nhật Văn đã chia sẻ với anh vì cô như món quà, như niềm vui mà người ta không thể giấu kín.
Nam Giao đang chạm tay vào mặt đá − như một lời từ biệt. Uy Vũ nhìn thấy hành động này và lần nào anh cũng có cảm giác những ngón tay đang vuốt ve gương mặt của chính anh. Từng ngón tay run rẩy.
− Chúng tôi đã tìm thấy người phụ nữ của Văn.
Những ngón tay vụt buông lỏng, rơi ra khỏi mặt đá. Mặt Nam Giao xám ngoét. Cô đứng lên, loạng choạng đón lấy niềm bất ngờ. Người phụ nữ đi cùng họ… Đầu óc tê liệt khiến Nam Giao không nhận ra, không có khả năng liên kết những chi tiết thành sự kiện. Cô thì thầm − như nói với chính mình hay với Nhật Văn chứ không phải nói với người đàn ông không rời mắt khỏi cô:
− Tôi không dám tin…
Đôi mắt Nam Giao bắt đầu long lanh. Ánh sáng trong mắt, sự xúc động trong giọng nói gợi trong anh một điều gì đó ấm áp, rung động đến lạ lùng. Chờ một tiếng oà để được dỗ dành, được nâng niu nhưng tuyệt nhiên không, dù anh biết âm thanh đó cũng không diễn tả được nỗi niềm của cô lúc này.
− Giờ em đừng lo lắng nữa nhé.
Nam Giao rụt rè:
− Họ có khoẻ không?
Cô muốn nhắc đến đứa bé. Những lời hôm trước của anh đã khắc dấu vào lòng Nam Giao. Uy Vũ nhẹ nhàng:
− Họ khoẻ cả.
− Vậy thì tốt quá… Tốt quá.
Dáng gầy guộc của Nam Giao tạc vào nền trời thâm u và bức tường sau lưng khiến cô mang hình tượng đá. Bóng tối nhập nhoạng, khoanh người trên những đọt cây.
− Chúng ta về thôi, em.
Lần này không phản đối, Nam Giao im lặng bước bên anh nhưng chỉ đoạn đường ngắn. Một người đàn ông khác đang chờ cô.
Hai chiếc xe rời nghĩa trang cùng một lúc. Sau lưng họ bóng đêm dày đặc. Dán mắt vào cửa kính, vẫn không nhẹ nhàng, không giải thoát, Nam Giao thấy lòng nặng trĩu khi nghĩ đến người vợ chưa kịp cưới, đứa trẻ chưa chào đời, công việc còn dở dang… Nhật Văn lại đến chỗ này, như người khách lạ. “Anh bên kia nắng, bên kia gió” − trơ trọi, cô đơn không hoà được vào nó.
Chương 16
Ads Phúc để ánh mắt lơ đãng lướt trên những thứ lạ lẫm chung quanh. Cuộc sống đã dạy cho Phúc kiểu nhìn ấy. Không quan tâm, không săm soi, không thèm khát − những thứ giấu kín trong lòng. Trước cái nhìn lơ đãng, người ta thường thấy mình vô giá trị. Cái nhìn lơ đãng khiến người khác mất cảnh giác. Cái nhìn lơ đãng bảo vệ Phúc một cách hữu hiệu. Cái nhìn lơ đãng giúp Phúc bình đẳng với những người trong ngôi nhà này và cả trong ngôi nhà ấy nữa.
Ngôi nhà năm gian bằng gỗ, rộng mênh mông, sâu hun hút đầy những kẻ ăn người ở nhưng lạnh lẽo, trống trải đến ghê người. Kèo cột giăng ngang xẻ dọc, lực lưỡng, vững chãi như cái rọ khổng lồ giữ chặt những thứ bên trong. Cha súc miệng òng ọc khi thông báo sự có mặt của Phúc bằng một câu ngắn gọn sau bữa ăn:
− Giao nó ít việc thôi. Nó đang có thai đấy.
Má Phúc − người đàn bà không bao giờ lộ vẻ ngạc nhiên, cứ như tất cả những việc trên đời này đều nằm trong sự sắp đặt của bà vậy. Bà quát người làm dọn căn phòng trống ở phía sau để cha Phúc có chỗ lui tới, vừa kín đáo vừa cách ly người phụ nữ mang thai ra khỏi đám kẻ ăn người ở trong nhà như một sự phân chia ngôi thứ, như một lời thừa nhận. Tất cả những gì người đàn bà nhận được chỉ có thế. Ngay cả đứa con gái do chị rứt ruột đẻ ra cũng thuộc về người khác. Dù sinh toàn con trai nhưng không vì thế mà họ quý nó hơn.
− Con bé cứng cáp rồi. Ngày mai dì cai sữa nó đi.
Như những đứa con của má lớn, Phúc gọi mẹ là dì. Dì sống âm thầm, nhẫn nhục. Dì không thương hay ghét Phúc rõ ràng. Có khi Phúc được dì ôm riết vào lòng, lúc lại đẩy tay Phúc ra lạnh nhạt và hờ hững. Lớn hơn một chút Phúc nhận ra tình cảm ấy tuỳ thuộc vào thái độ của cha đối với dì. Những người con của má không phân biệt Phúc là con má hay con dì. Không để ý Phúc là con trai hay con gái. Họ chia đều công việc, quyền lợi và Phúc nhận một phần. Trong nhà tất cả đều làm việc, không phân biệt chủ tớ, lớn nhỏ, già trẻ, trai gái. Má nói hễ ăn thì phải làm. Để đuổi kịp những đứa con trai của má, Phúc đi như chạy, ăn như
